سرطان رحم
سرطان رحم یا همان سرطان اندومتر، سرطانی است که در بافت رحم (اندومتریوم) اتفاق می افتد و سیستم تولید مثلی بانوان را تحت تأثیر قرار می دهد. این بیماری عمدتا در مراحل اولیه تشخیص داده می شود، زیرا با علائمی مانند ترشحات غیر طبیعی همراه می باشد. خون ریزی غیرطبیعی واژینال، شایع ترین علامت سرطان رحم است.
هرگونه خون ریزی واژینال در زمان یائسگی و نیز در فواصل زمانی میان پریود، غیرطبیعی است.
سن سرطان رحم
علت اصلی سرطان رحم مشخص نیست، اما عواملی مانند چاقی و اضافه وزن، شروع قاعدگی قبل از ۱۲ سالگی، یائسگی قبل از ۵۵ سالگی و سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان رحم از جمله عواملی هستند که احتمال ابتلا به سرطان رحم را افزایش می دهند.
علائم سرطان رحم
در خانم هایی که هنوز یائسه نشده اند، نشانه های خون ریزی واژینال غیرطبیعی ممکن است به صورت زیر باشد:
- پریودهای سنگین تر از حالت معمول
- خون ریزی های واژینال در فواصل زمانی میان دو پریود
همچنین درد ناحیه تحتانی شکم و داشتن رابطه جنسی دردناک، از علائم کمتر شایع سرطان رحم هستند.
در صورت تشدید سرطان رحم ممکن است علائم دیگری نیز ظاهر شوند. این علائم عبارت اند از:
- درد ناحیه پشت، پا و لگن
- بی اشتهایی
- خستگی
- حالت تهوع
همچنین در وبلاگ دکتر یوسف نژاد بخوانید:
آیا سرطان رحم درمان دارد؟
- سرطان رحم عمدتا از طریق معاینات لگنی، تست پاپ اسمیر، اولتراسوند و بیوپسی امکان پذیر می باشد. سی تی اسکن و MRI از دیگر روش های تشخیصی هستند.
- مراحل سرطان رحم با بیوپسی، عکس برداری از قفسه سینه و سی تی اسکن، تشخیص داده می شود.
- جراحی، هورمون درمانی و شیمی درمانی، از جمله روش های درمانی سرطان رحم هستند. درمان نیز بر اساس مرحله سرطان، سن و سلامت جسمانی فرد در نظر گرفته می شود.
- درمان سرطان رحم از راه جراحی، با هدف حذف و برداشتن رحم، تخمدان ها، لوله های فالوپ، و گره های لنفاوی انجام می شود.
- مراقبت ها و اقدامات اولیه در درمان سرطان رحم نیز بسیار مهم می باشد.
اندومتریوم، غشای مخاطی رحم می باشد. رحم، ارگانی است عضلانی و توخالی، که در ناحیه لگن واقع شده، درست همان جایی که جنین رشد می کند. قسمت انتهایی و باریک رحم که به واژن می رسد، دهانه رحم نام دارد.
عوامل خطر سرطان رحم
برخی عوامل که احتمال ابتلا به سرطان رحم را افزایش می دهند، عبارتند از:
- چاقی و اضافه وزن
- ابتلا به سندرم متابولیک، مجموعه ای از شرایط خاص پزشکی که منجر به انباشت چربی در اطراف شکم می شود، فشار خون بالا، تری گلیسیرید بالا
- عدم بارداری در گذشته
- شروع قاعدگی در سنین پایین
- یائسگی در سنین بالا
- ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک
- سابقه ابتلا به سرطان رحم در یکی از اعضای خانواده
- بالا بودن سطح کلسترول خون
- بر هم خوردن تعادل تولید و ترشح هورمون های استروژن و پروژسترون
تاموکسیفن، از جمله داروهای هورمونی است که برای افراد مبتلا به سرطان سینه تجویز می شود. مصرف این دارو، باعث خونریزی غیر طبیعی واژن، و افزایش خطر ابتلا به سرطان رحم می شود.
پیشگیری از سرطان رحم
جهت کاهش و یا پیشگیری از سرطان رحم، بهتر است موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- در خصوص عوارض هورمون درمانی بعد از یائسگی، با پزشک خود مشورت داشته باشید. اگر شما جزء افرادی هستید که به منظور کنترل علائم و نشانه های یائسکی، از هورمون درمانی استفاده می کنید، حتما مزایا و معایب این روش را از پزشک خود بخواهید.
ترکیبی از هورمون های استروژن و پروژسترون، احتمال ابتلا به سرطان رحم را کاهش می دهد. البته هورمون درمانی می تواند با عوارضی مانند افزایش احتمال ابتلا به سرطان سینه نیز همراه باشد.
- مصرف قرص های پیشگیری از بارداری. مصرف این قرص ها به مدت یک سال، احتمال ابتلا به سرطان رحم را کاهش می دهند.
- داشتن وزن بدنی مناسب و ایده آل. همان طور که قبلا اشاره کردیم، چاقی و اضافه وزن، احتمال ابتلا به سرطان رحم را افزایش می دهند، به همین خاطر، کاهش وزن، ورزش و تحرک بدنی و به حداقل رساندن مصرف کالری در طول روز، از جمله اقداماتی هستند که همواره توصیه می شوند.
- ورزش و تمرینات بدنی. سعی کنید ورزش را در برنامه روزانه خود داشته باشید. هر چه زمانی که به ورزش کردن اختصاص می دهید، بیشتر باشد، شانس ابتلا به سرطان رحم نیز کاهش می یابد.
در صورتی که سرطان به سایر قسمت ها و ارگان های بدن بزند، متاستاز نامیده می شود. در چنین شرایطی، سلول های سرطانی از منشاء اولیه خود حرکت می کنند و از طریق سیستم لنفاوی و خون به سایر قسمت های بدن می رسند.
مراحل سرطان رحم
سرطان رحم چند مرحله دارد؟
- مرحله 1: در این مرحله، سرطان هنوز درون رحم قرار دارد و در بدن گسترش نیافته است.
- مرحله 2: سرطان، رحم و دهانه رحم را درگیر کرده است.
- مرحله 3: محدوده سرطان گسترده تر شده و علاوه بر رحم، بافت های نزدیک رحم مانند لگن و گره های لنفاوی را در بر گرفته است.
- مرحله 4: سرطان، به بافت های نرم شکمی یا به درون ارگان هایی نظیر مثانه، روده، کبد و ریه ها نفوذ پیدا کرده است.
شانس زنده ماندن بیماران مبتلا به سرطان رحم، بسته به مرحله سرطان، متفاوت است.
اگر سرطان رحم در مرحله 1 تشخیص داده شود، چشم انداز خوبی پیشِ رو است و 95٪ بیماران، حداقل برای 5 سال دیگر زنده می مانند. بسیاری از زنان مبتلا به مرحلة 1سرطان رحم، درمان می شوند.
اگر سرطان رحم در مرحله 2 تشخیص داده شود، با احتمال 77%، حداقل 5 سال دیگر زنده می مانید.
اگر بیماری در مرحله 3 تشخیص داده شود، احتمال زنده ماندن شما برای پنج سال آینده، 40% است.
از هر 4 کیس مبتلا به سرطان رحم، تقریباً یک کیس در مرحله 4 سرطان تشخیص داده می شود. در این مرحله، شانس زنده ماندن شما برای حداقل پنج سال دیگر، 15% است.
بعد از درمان، احتمال بازگشت سرطان در رحم، لگن، گره های لنفاوی شکم و یا سایر قسمت های بدن وجود دارد.
تشخیص سرطان رحم
- معاینات لگنی، که پزشک به بررسی قسمت خارجی دستگاه تناسلی می پردازد. نحوه معاینه به این صورت می باشد، که پزشک دو انگشت خود را داخل واژن می کند و با دست دیگر، بر ناحیه شکم فشار وارد می کند، تا زمانی که رحم و تخمدان ها را احساس کند.
هم چنین پزشک، دستگاهی به نام اسپکولوم را وارد واژن می کند، با باز شدن دهانه واژن، هرگونه تغییر و اختلال در واژن و دهانه رحم قابل تشخیص خواهد بود.
- استفاده از امواج صوتی و ایجاد تصاویری از رحم. ممکن است پزشک، جهت بررسی بافت اندومتریوم و بررسی وضعیت، تست اولتراسوند را تجویز کند، که امکان مشاهده هر گونه تغییر در غشای مخاط رحم نیز فراهم می گردد.
- استفاده از اسکوپ، جهت معاینه اندومتریوم. در طول هیستروسکوپی، هیستروسکوپ که لوله ای ظریف و انعطاف پذیر است، از طریق واژن و رحم، در داخل دهانه رحم قرار داده می شود. لنز این ابزار، امکان مشاهده و معاینه داخل رحم و شکم را فراهم می کند.
- برداشتن قسمتی از بافت جهت تست. در این حالت، نمونه ای از بافت داخلی رحم برداشته، و جهت بررسی به آزمایشگاه فرستاده می شود. این تست می تواند به صورت سرپایی و یا تحت بیهوشی نیز انجام شود.
در صورت تشخیص سرطان، بهتر است جهت درمان به انکولوژیست مراجعه کنید.
درمان سرطان رحم
جراحی
جراحی و در آوردن رحم، از جمله اقداماتی است که در درمان سرطان رحم توصیه می شود. در این شیوه جراحی که هیستروسکوپی، نام دارد، لوله های فالوپ و تخمدان ها نیز برداشته خواهند شد. این نکته را باید در نظر داشته باشید، که بعد از هیستروسکوپی، دیگر امکان باروری برای خانم ها وجود ندارد.
در طول جراحی، پزشک به بررسی نواحی اطراف رحم می پردازد تا از متاستاز و پخش شدگی سرطان نیز اطمینان یابد. در این میان، مرحله سرطان نیز تشخیص داده خواهد شد.
رادیوتراپی
در رادیوتراپی و یا استفاده از اشعه قوی ایکس، سلول های سرطانی نابود می شوند. در برخی بیماران، بعد از جراحی و به منظور به حداقل رسیدن احتمال بازگشت سرطان، رادیوتراپی نیز توصیه می شود. رادیوتراپی برای آن دسته از افرادی که بنا به هر دلیل، نمی توانند تحت جراحی قرار بگیرند، گزینه بسیار مناسبی می باشد.
هورمون درمانی
هورمون درمانی، یکی دیگر از گزینه های درمانی است که با مصرف داروهایی همراه می باشد که باعث افزایش سطح هورمون ها در خون می شوند، و به دو صورت می باشد:
اول. مصرف داروهایی که باعث افزایش سطح هورمون پروژسترون در بدن می شوند، که مانع از رشد سلول های سرطانی خواهند شد.
دوم. مصرف داروهایی که باعث کاهش سطح هورمون استروژن در بدن می شوند، و سلول های سرطانی در واکنش با این داروها از بین می روند.
شیمی درمانی
شیمی درمانی، روشی است که در آن، سلول های سرطانی با استفاده از مواد شیمیایی از بین می روند. ممکن است این مواد به صورت خوراکی (قرص) و یا از طریق تزریق وارد بدن شوند. این شیوه عمدتا در خانم هایی که سرطان رحم پیشرفته ای دارند، و یا این که سرطان مجدد بازگشت داشته، توصیه می شود.
جهت دریافت نوبت از دکتر آزاده یوسف نژاد میتوانید از این طریق اقدام نمایید.